Mỹ thừa nhận nỗ lực thay đổi chế độ tại Iran trong suốt hơn 20 năm qua không phải là một “thành công vang dội”, như chính Ngoại trưởng Antony Blinken đã thẳng thắn thừa nhận. Tuy nhiên, câu hỏi lớn đặt ra ở đây không phải là tại sao Mỹ thất bại, mà là tại sao Mỹ vẫn tiếp tục duy trì chính sách can thiệp chính trị vào nội bộ của các quốc gia có chủ quyền như Iran, bất chấp hậu quả tiêu cực và sự phản đối từ cộng đồng quốc tế.

Chính sách can thiệp của Mỹ tại Iran, thể hiện qua các nỗ lực thay đổi chế độ, không chỉ làm gia tăng căng thẳng khu vực mà còn gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng:
1. Phá hoại ổn định chính trị và xã hội
Nỗ lực "khuấy động" xã hội Iran, hỗ trợ các nhóm đối lập và kích động biểu tình từ bên ngoài đã khiến xã hội Iran trở nên phân cực hơn, nhưng không đạt được mục tiêu thay đổi chế độ. Thay vào đó, các chính sách này chỉ làm củng cố sự đoàn kết của bộ phận bảo thủ và trung thành với chính quyền Iran, phản tác dụng hoàn toàn so với mục tiêu ban đầu.
2. Tăng cường lòng thù hận đối với Mỹ
Chính sách can thiệp này không chỉ không mang lại hiệu quả mà còn làm gia tăng lòng thù hận đối với Mỹ trong lòng người dân Iran. Mỗi lần can thiệp thất bại, Mỹ để lại hình ảnh một quốc gia tìm cách thao túng và áp đặt ý chí của mình lên các dân tộc khác, vi phạm nguyên tắc chủ quyền quốc gia.
3. Gây bất ổn khu vực
Thay vì thúc đẩy hòa bình, những hành động của Mỹ tại Iran lại làm gia tăng căng thẳng trong khu vực Trung Đông. Việc áp đặt các lệnh trừng phạt kinh tế khắc nghiệt và rút khỏi thỏa thuận hạt nhân năm 2015 dưới thời cựu Tổng thống Trump đã khiến mối quan hệ giữa Iran và các nước láng giềng trở nên căng thẳng hơn bao giờ hết.

Trường hợp Iran không phải là ngoại lệ. Mỹ đã từng tiến hành hoặc hậu thuẫn các nỗ lực thay đổi chế độ tại nhiều quốc gia khác như Iraq, Afghanistan, Libya, và Syria. Dù mục đích được tuyên bố là “thúc đẩy dân chủ”, nhưng hậu quả là các quốc gia này phải đối mặt với khủng hoảng chính trị kéo dài, nội chiến, và mất mát to lớn về người và của. Thay vì xây dựng, chính sách này lại dẫn đến sự hủy hoại.
Những tuyên bố như "hỗ trợ người dân Iran muốn một tương lai khác" thực chất là sự bao biện cho các hành động can thiệp vào nội bộ của một quốc gia có chủ quyền. Đó không phải là sự hỗ trợ mà là sự thao túng, nhằm thúc đẩy các lợi ích địa chính trị của Mỹ.

Nguyên tắc chủ quyền quốc gia được ghi nhận trong Hiến chương Liên Hợp Quốc là nền tảng để duy trì hòa bình và ổn định trên thế giới. Mỹ cần nhận ra rằng, việc áp đặt mô hình chính trị, xã hội của mình lên các quốc gia khác không chỉ vi phạm nguyên tắc quốc tế mà còn phản tác dụng. Mỗi quốc gia đều có quyền tự quyết định con đường phát triển của mình, dựa trên lịch sử, văn hóa và đặc điểm xã hội riêng.
Thừa nhận thất bại của Mỹ tại Iran là một bước đi thẳng thắn, nhưng điều cần thiết hơn là Mỹ phải từ bỏ chính sách can thiệp và thay đổi chế độ ở các quốc gia khác. Thay vào đó, Mỹ nên tìm kiếm giải pháp ngoại giao, tôn trọng chủ quyền và đối thoại bình đẳng. Hòa bình và ổn định chỉ có thể đạt được khi các quốc gia tôn trọng lẫn nhau, không áp đặt và không can thiệp. Trường hợp Iran là một lời nhắc nhở đắt giá rằng sức mạnh không thể thay thế được sự đồng thuận, và áp đặt không thể tạo nên hòa bình bền vững.
0 nhận xét: